انقلاب صنعتی چهارم چه تغییراتی در کسب و کارها بوجود می آورد؟

داووس شهری کوچک در دامنه رشته کوه آلپ در سوئیس است که حدود 150 کیلومتر از زوریخ فاصله دارد و ژانویه هر سال به مدت یک هفته میزبان مجمع جهانی اقتصاد است. در سال 2016 در اجلاس داووس موضوع جدیدی مطرح گردید: "دنیا وارد انقلاب صنعتی چهارم گردیده است".
انقلاب های صنعتی در طول تاریخ زندگی بشر را تغییر داده اند و باعث تغییرات اساسی در نحوه زندگی و رفاه انسانها شده اند. انقلاب صنعتی اول عصر بخار بود و با ماشین های بخار شروع شد، انقلاب صنعتی دوم پیدایش الکتریسیته بود و انقلاب صنعتی سوم بوجود آمدن اینترنت و پیدایش دهکده جهانی بود. اما چه اتفاقی در حال وقوع است که با فاصله زمانی بسیار کم، وارد انقلاب صنعتی چهارم شده ایم و چه فاکتورهایی در انقلاب صنعتی چهارم تاثیرگذار هستند؟
در دنیای امروز، رفتارهای مصرفکننده تغییر کرده است و هوش مصنوعی و تکنولوژیهای نوین جایگزین سیستم های سنتی شده اند. فروشگاه آمازون بر اساس وضعیت آب و هوا و رفتارهای قبلی مشتریان، الگوی خرید آنها پیش بینی میکند و قبل از اینکه خریدار سفارش خود را ثبت کند، کالای مورد نیاز او را آماده کرده و در انبارهای محلی نگهداری میکند و با سرعت تمام به دست او میرساند. در دنیای امروز الگوریتم فروشگاه های اینترنتی در جهت پیش بینی رفتار مشتری، میتواند آنها را به موفقیت برساند و نه داشتن انبار و تجهیزات.
تکنولوژی های نوین مانند پرینت سه بعدی اعضا بدن از طریق سلولهای بنیادی و تغییراتی که در دنیای ژنتیک به وقوع پیوسته است مانند از بین بردن بیماری از طریق تغییر ژن افراد، تحول بزرگی در زندگی انسان ها ایجاد میکند. طبق پیش بینی های انجام شده تا سال 2030 بسیاری از شغل هایی که به صورت یدی انجام میشوند از بین خواهند رفت و روباتها جایگزین انسانها در اینگونه مشاغل خواهند شد، همچنین پیش بینی شده است که هوش مصنوعی به عنوان یک عضو در هیئت مدیره شرکتهای بزرگ حضور خواهد داشت و حق رای دارد! کشور امارات متحده عربی به عنوان اولین کشور در دنیا، وزارت هوش مصنوعی ایجاد کرده است و به این موضوع اهمیت زیادی داده است.
همچنین ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه در اواخر دی ماه 96 اعلام کرد که آینده متعلق به کشوری است که به هوش مصنوعی مسلط شود و در این حوزه پیشرو باشد و ساندار پیچای مدیر عامل گوگل در مورد هوش مصنوعی گفته است که "هوش مصنوعی بزرگترین موضوعی است که بشر در طول تاریخ بر روی آن فعالیت کرده است و بزرگترین دستاورد علمی بشریت محسوب می شود".
در دنیای امروز، مدلهای کسب و کار سنتی به شدت تهدید می شوند، اوبر، بزرگترین شرکت تاکسیرانی دنیا، حتی یک عدد تاکسی ندارد و بزرگترین نرم افزار هتل داری دنیا AirBnB حتی یک هتل هم ندارد. مدلهای کسب و کار در حال تغییرند، شرکت اوبر در حال برنامه ریزی برای راه اندازی تاکسیهای پرنده و بدون راننده است و اعلام کرده است که تا سال 2020 تاکسیهای پرنده خود را راه اندازی خواهد کرد.
در چنین شرایطی که دنیا با سرعت بسیار زیاد در حال حرکت است، هنوز افراد و شرکتهایی را داریم که وارد بازار اینترنت نشده اند و به درستی از آن استفاده نمیکنند. در صورتی که شرکتهای خارجی در ایران سرمایهگذاری کنند و وارد بازار ایران شوند، بسیاری از کسب و کارهایی که در حال حاضر حاصل تحریمهای بین المللی هستند از بین خواهند رفت.
آپارات از یوتیوب تقلید میکند اما بسیاری از مدلهای آن را پیاده سازی نکرده است، به عنوان مثال یوتیوب به ازا بازدید ویدئوها به کاربران خود پول میدهد و این انگیزه برای افراد بوجود میآید که ویدئوهای جذاب ایجاد کنند و از طریق آن درآمد کسب کنند، اما به دلیل باز غیررقابتی که در داخل ایران داریم، آپارات لزومی برای انجام چنین کاری نمیبیند و تنها یک مدل بسیار ضعیف و یکطرفه در شرایط خاص برای تولیدکنندگان ویدئوهای پربازدید در نظر گرفته است.
دیجی کالا نمونه ایرانی آمازون است، اما به هیچ وجه نتوانسته سیستم هوشمند آمازون را در مدل ارائه پیشنهاد به مشتری پیاده سازی کند و پیشنهاداتی که ارائه می دهد به شدت غیرهوشمندانه است! به عنوان مثال اگر شما یک لپ تاپ از دیجی کالا بخرید، از آن به بعد برای شما ایمیلهای پیشنهاد خرید لپ تاپ ارسال میکند در حالیکه نیاز من به لپ تاپ پایان یافته است! حال این مدل را با حالتی مقایسه کنید که آمازون بر اساس وضعیت آب و هوا و خریدهای قبلی مشتری، مدل خرید او را پیش بینی میکند و حتی قبل از اینکه مشتریان کالا را سفارش دهند، کالا را ارسال میکند و از قبل میداند که مشتری چه کالاهایی را سفارش میدهد! آنچه در آینده باعث موفقیت یک فروشگاه اینترنتی خواهد شد، انبارهایی که دارد نیست، حتی بانک اطلاعاتی، برند و تبلیغات اینترنتی که انجام میدهد هم نیست، بلکه الگوریتمی است که برای ارائه پیشنهادات هوشمند به مشتریان دارد.
بسیاری دیگر از سایتهای بزرگ ایران مانند  آپارات، دیجی کالا، کافهبازار، دیوار، شیپور، تخفیفان، نینی سایت، باما، اسنپ، تپسی، فیلیمو، پین تا پین و... کپی برداری شده از سایتهای بزرگ دنیا هستند و در صورتی که ارتباط دنیا با ایران برقرار شود و این سایتها نتوانند خود را با استانداردهای جهانی وفق دهند نابود خواهند شد. همچنین بسیاری از کسب و کارهای سنتی، به طور جدی توسط کسب و کارهای اینترنتی تهدید میشوند و نابود خواهند شد. در سالهای اخیر شاهد این موضوع بودهایم که اسنپ و تپسی باعث شدند حدود 40% از بازار آژانسهای تاکسی سرویس در تهران کاسته شود و با ادامه این روند ممکن است در آینده به طور کلی سهم بازار خود را از دست بدهند، همچنین پیکهای موتوری توسط الوپیک و سایر اپلیکیشنهای مشابه تهدید میشوند، نمایندگیهای بیمه توسط اپلیکیشن های خرید بیمه به صورت آنلاین، بنگاههای اتومبیل توسط دیوار و باما و آژانسهای املاک توسط اپلیکیشن هایی مانند دیوار و شیپور.
بنابراین اگر دست روی دست بگذارید، کسب و کار شما هم بازار خود را از دست میدهد. حضور در اینترنت در دنیای امروز یک ضرورت است و حتی فراتر از آن، باید به ایجاد سیستم هوشمند برای خدمات رسانی بهتر به مشتریان فکر کرد.